Jarenlang dacht mijn eetstoornis dat ik perfect moest zijn...

Geschreven door coach Kim Nicodem

Om maar meteen met de deur in huis te vallen. Ik ben niet perfect. Toch heb ik jaren gedacht dat ik dat wel moest zijn. Sterker nog, ik ben er flink druk mee geweest. Ontelbaar veel tijd heb ik gestoken om te voldoen aan een plaatje of ideaalbeeld dat helemaal niet realistisch is of zelfs bestaat. Duizenden dingen heb ik niet gedaan omdat ik het vast niet goed genoeg zou doen. Ontelbaar veel contacten heb ik niet gelegd, omdat ik vast niet leuk genoeg zou zijn. Ontelbaar dingen heb ik niet gezegd, omdat ik bang was voor afwijzing. Zelfs mijn lichaam en mijn leven heb ik op het spel gezet om aan het perfecte plaatje te voldoen. Maar wat is nu eigenlijk dat perfecte plaatje? Hoe ziet dat er voor jou uit?

Waaraan moet jij van jezelf voldoen?

Iedereen stelt andere eisen aan zichzelf in zijn of haar leven? Herkenbaar? Ben jij ook iemand waarbij goed nooit goed genoeg is? Staat je leven in het teken van controle? Doe je de dingen alleen maar als je zeker weet dat je het kan? Zitten je dagen altijd vol met dingen die je MOET in plaats van met dingen die je werkelijk wilt?

Zeg eens eerlijk…

Zijn het juist niet de vlekjes, scheve neuzen, flaporen en gekke geluidjes wat maakt dat je de ander zo leuk, uniek en authentiek vindt? Vaak maken al die dingen bij elkaar dat die ander voor jou helemaal perfect is. Je laat hem of haar zijn wie hij of zij is. Van je beste vriend of vriendin verwacht je toch ook niet dat hij/zij voldoet aan jouw idee of beeld van perfectie?

Mijn dappere besluit…

Daarom heb ikzelf besloten niet langer perfect te willen zijn. Dit besluit nam ik een aantal jaren geleden. Vanaf toen had ik nog maar een doel en dat is de leukste versie van mezelf worden. De eigenaardigheden en onvolkomenheden van anderen koesterde ik jaren, dus waarom zou ik die van mij dan de das om doen?

“Perfectionisme bestaat vanuit de angst om niet goed genoeg te zijn. Mensen die perfectionistisch zijn hebben weinig zelfvertrouwen en enorme faalangst. Perfectionisme bestrijden met meer perfectionisme, regels, structuur, dwang en controle heeft geen zin. Sterker nog, dan maak je het alleen maar erger. Door je perfectionisme te bestrijden met dankbaarheid en zelfcompassie zul je merken dat je altijd al "perfect" bent geweest” - Isabelle Plasmeijer

Perfectionisme en eetstoornissen

Er is heel wat onderzoek verricht om te kijken of er een verband is tussen perfectionisme en het risico een eetstoornis te ontwikkelen. Het gros van deze studies toonde aan dat dit het geval is: wie perfectionistisch is, heeft meer kans om een eetstoornis te ontwikkelen. Dit wil echter niet zeggen dat iedereen die perfectionistisch is zeker een eetstoornis zal krijgen. 

Enkele studies uitgelicht

• Onderzoek waarin men patiënten die een eetstoornis hebben of ooit hebben gehad vergelijkt met andere mensen, toont aan dat deze eerste groep (ex-)patiënten veel hogere scores heeft op zowel prestatiegericht (i.e., het stellen van hoge standaarden) als zelfkritisch perfectionisme (i.e., zelfkritische attitude en twijfels wanneer standaarden niet bereikt worden) (Bardone-Cone et al., 2007).

• Volwassenen die hoge standaarden stellen aan zichzelf en zelfkritisch zijn, hebben meer kans op eetstoornis symptomen dan volwassenen die enkel zelfkritisch zijn. Adolescenten die enkel hoge standaarden stellen, of die helemaal niet perfectionistisch zijn ervoeren de minste eetstoornissymptomen (Boone, Soenens, Braet, & Goossens, 2010).

• Onderzoek bij jongeren zonder eetstoornis toonde aan dat zowel prestatiegericht perfectionisme als zelfkritisch perfectionisme een risico vormt om 2 jaar later toenames in lichaamsontevredenheid en eetbuien te krijgen. (Boone, Soenens, & Braet, 2011).

Deze studies tonen dus aan dat er een duidelijk link is tussen perfectionisme en eetstoornissen, en suggereert dat perfectionisme een risicofactor is voor de ontwikkeling bij eetstoornissen. 

Kim: Ik heb geleerd liefdevol naar mijzelf en mijn gebreken te kijken. In plaats van er hard tegen te vechten zijn ze onderdeel geworden van mijn fantastische zelf. Ik kan er nu naar kijken zonder meteen een negatief oordeel te hebben. Ik ben er open over naar anderen, verstop het niet langer en maak het niet mooier dan het is. Ik ben uniek! Juist door al die kleine imperfecties. Dat maakt mij wie ik ben. Sinds ik ben gestopt met perfect willen zijn en doen alsof, ben ik gelukkiger dan ooit. 

De 14 voordelen van mijn perfectionisme loslaten...

1. Mijn contacten zijn (h)echter dan ooit, omdat ik mij niet in allerlei bochten hoef te wringen om aan te voldoen.
2. Ik houd zeeën van tijd over, want de strijk en de afwas laat ik tegenwoordig een weekje wachten.
3. Ik ga alleen nog naar sociale afspraken waar ik wil zijn en niet meer omdat ik vind dat het moet of verwacht wordt. 
4. Ik heb veel meer energie want ik besteed mijn tijd in dingen die me energie geven in plaats van kosten.
5. Ik ben geen gespannen zuurpruim meer omdat ik zoveel van mezelf MOET.
6. Mijn emoties, zoals verdriet en boosheid, worden niet meer onderdrukt dus ontplof ik nog zelden.
7. Er zijn geen dingen die ik niet meer doe of durf aan te gaan, omdat ik niet bang meer ben dat ik het niet kan.
8. Ik leer meer dan ooit te voren, omdat ik fouten mag maken en het niet meteen in één keer moet kunnen van mezelf. 
9. Ik heb geen spijt meer van alle dingen die ik niet gedaan heb. Ik leef voortaan, elke dag, in het hier en nu!
10. Nu ik mijzelf niet langer naar beneden haal en continue vergelijk met anderen, kan ik anderen zien als mijn gelijke. 
11. Jaloers op anderen ben ik niet meer. Ik bekijk wat mij verwondert en aanspreekt en kijk of ik hier zelf iets mee kan.
12. Ik maak me niet langer kleiner dan anderen, omdat ik besef dat ik daar niemand mee help. 
13. Wanneer je jouw perfectionisme durft los te laten zal je merken, ervaren en zien dat ook je eetstoornis verdwijnt.
14. Mijn leven bestaat uit levenslessen en mijn 'fouten' zijn net zo waardevol als de dingen die in 1 keer goed gaan.

De enige vorm van perfectie, die we na kunnen streven, is gewoon ons heerlijke zelf zijn. Perfectie is dus alles omarmen, ook je imperfecties en je onvolkomenheden. Net als het kind dat trots is op zijn kleurplaat. Het kind dat een huis, boom en een zonnetje tekent, compleet buiten de lijntjes, waarvan je als volwassenen niet weet of het een slachtveld is of een pizza.

Wij dagen je uit!

Stop met voldoen aan de verwachtingen van anderen. Stop met jezelf naar beneden te halen. Stop met proberen te voldoen aan een ideaalbeeld. Wil je niet liever je tijd besteden aan dingen die je echt belangrijk vindt? Jouw passie, hobbies, muziek, reizen, samenzijn met de mensen van wie je houdt en dingen doen die je echt leuk vindt? Wil je echt beginnen met LEVEN?

Stel jezelf eens eerlijk de vraag: "Wie zou ik kunnen zijn en wat zou ik doen als ik wist dat ik niet kon falen?" Ik ben er namelijk van overtuigd dat we pas kunnen beginnen met echt leven als we weten hoe dit moet." - Isabelle Plasmeijer

We hebben allemaal rolmodellen nodig in ons leven. Wil jij het verschil leren tussen gezond en ongezond perfectionisme? Wij van ISA Power helpen je graag! Wil je meer weten over de coachtrajecten die we aanbieden?