Noa Pothoven (17) is zondag 2 juni thuis overleden, in Arnhem

Zij leed jarenlang aan anorexia, posttraumatische stressstoornis, obsessieve-compulsieve stoornis en een depressie.

Haar overlijden krijgt in internationale media veel aandacht. Zij schreven dat er sprake was van euthanasie. Maar er is geen sprake van euthanasie, zo meldt GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld, die nauw contact heeft en had met de familie en Noa zelf. "Haar familie en vrienden willen dat mensen weten dat ze niet overleed door euthanasie."

Euthanasie verzoek

In 2018 benaderde zij, zonder dat haar ouders het wisten de Levenseindekliniek in Den Haag. Haar vraag: kom ik in aanmerking voor euthanasie of hulp bij zelfdoding? Het antwoord was ‘nee’.

,,Ze vinden me te jong om dood te gaan. Ze vinden dat ik de traumabehandeling moet afronden en dat mijn hersenen eerst volgroeid moeten zijn. Dat duurt tot je 21ste. Ik ben er kapot van, want zo lang kan ik niet meer wachten.’’

,,Ik ben uitbehandeld. Ik ben er klaar mee’’, zegt ze, na twintig opnames.

Noa werd in de afgelopen jaren heel vaak opgenomen, in ziekenhuizen, instellingen en specialistische centra. Dwangmaatregelen zijn vernederend.

Noa: ,,Het is telkens symptoombestrijding. Opname volgt op opname. Als een bepaald gedragsprobleem of ziektebeeld opspeelt dat ze niet kunnen behandelen, moet je weer weg. Naar een andere kliniek.’’

Wachtlijst

Haar moeder, Lisette: ,,Noa is de afgelopen jaren opgenomen binnen drie instellingen voor de jeugdzorg omwille van haar veiligheid, maar eigenlijk zou ze binnen een gesloten instelling voor jeugdpsychiatrie opgenomen moeten worden. Ook daar zijn enorme wachtlijsten. We willen eigenlijk één plek voor haar, waar ze kan blijven en waar al haar lichamelijke en geestelijke problemen worden aangepakt. In Nederland is dat vrijwel niet te vinden.”

Het boek

In haar indrukwekkende biografie: ‘Winnen of leren’ neemt Noa je mee in haar hoofd, waar de eetstoornis duidelijk het hoogste woord heeft. Zo beschreef ze haar gevecht met zichzelf en met het leven. Dat het leven voor haar geen zin meer had.

“Ik was jong. Ik was elf toen het begon. 
Ik was al een perfectionist, iets wat me zwaar gespannen maakte omdat ik op school alles perfect wilde doen. 
Het was echter nog redelijk normaal.
Tot ik tweemaal werd aangerand, tot ik werd verkracht.
Tot dan was het normaal. 
Daarna was er niets meer over van mijn leven.
(Over)leven.
In mijn boek lees je hoe ik dat doe, 
of hoe ik dat in ieder geval probeer.”

Het is op

Noa wilde rust en geen geen pijn meer voelen.

,,Na jaren strijden en vechten is het op. Na veel gesprekken en beoordelingen is er besloten dat ik word losgelaten omdat mijn lijden ondraaglijk is. Het is op. Ik leef al zo lang niet meer écht, ik overleef, en zelfs dat niet echt. Ik adem wel maar leef niet meer.”

‘Liefde is loslaten. In dit geval wel’, schreef Noa. 

Noa wilde met haar boek een bijdrage leveren om de hulp aan de psychisch kwetsbare jongeren, die intens worstelen met hun leven, te verbeteren. Nederland kent geen instelling waar jongeren als Noa terecht kunnen voor zowel de psychische als fysieke hulp die ze nodig hebben. 

Dit boek, zei haar moeder Lisette toen, zou verplichte kost moeten zijn voor hulpverleners, maar ook voor kinderrechters en gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de jeugdzorg. Ze hekelde de versnipperde jeugdzorg en noemde de bureaucratie en de wachtlijsten ‘gekmakend’. 

Denk je aan zelfmoord? Neem contact op met 113. Crisislijn 24/7 open, therapie met een psycholoog of doe de zelfhulpcursus. Anoniem en vertrouwelijk.